Frankrijk Sud-Ouest
Van 18 tot 22 september zijn wij op verkenning gegaan in de Sud-Ouest in het Zuiden van Frankrijk.
Dit gebied ligt tussen Bordeaux en Toulouse enerzijds, en tussen de Pyreneeën en het Centraal Massief anderzijds. Het is een heuvelachtig landschap dat dooraderd wordt door tal van rivieren zoals de Garonne en de Tarn, alsook door de Canal de Midi. De belangrijkste stad die gelinkt wordt aan de Sud-Ouest is Toulouse, de roze stad.
De Sud-Ouest is een zeer interessant wijngebied, zeer veelzijdig en met een ideaal klimaat door de ligging tussen de Atlantische oceaan en de Middellandse Zee. Als regiobenaming is deze misschien minder gekend omdat deze bestaat uit kleine losse wijngebieden. Maar wie heeft er nog niet gehoord van de Bergerac, Madiran, Cahors, Armagnac ?
Nochtans kent het gebied een lange traditie van wijnbouw, met wijngaarden die tot de oudste van Frankrijk behoren. Nergens vindt men een grotere diversiteit in druivenvariëteiten. Men vindt hier heel wat blauwe en witte druivensoorten die daar alleen voorkomen. In totaal worden er 300 druivenvariëteiten vermeld, waarvan 120 autochtone.
Wij hebben ons beperkt tot de Gaillac, de Gascogne en de Madiran.
Gaillac
Rond de start van onze jaartelling was Gaillac al een belangrijke wijnregio in Frankrijk. De Romeinen waren er dol op. Ze vervoerde de wijnen tot in het noorden van Schotland. Als een van de eerste wijnregio’s ter wereld, kreeg Gaillac halverwege de Middeleeuwen al een beschermde status. Wijn uit Gaillac werd naar Bordeaux gebracht om de plaatselijke ‘Claret’ meer karakter te geven. Eeuwen voordat er in de Champagne mousserende wijn werd gemaakt, vonden de bubbels uit Gaillac, gemaakt volgens de ’Methode Gaillacoise’, al gretig aftrek.
In de 19e eeuw verwoestte de druifluis bijna alle Europese wijngaarden. Ook Gaillac bleef niet gespaard. Het duurde tot na de Tweede Wereldoorlog voordat de meeste wijngaarden weer waren hersteld. Inmiddels hadden de handelaren uit Bordeaux hun slag geslagen. Gaillac verloor de moordende concurrentiestrijd. Inmiddels is Gaillac op de weg terug. Met haar eeuwenoude tradities en verscheidene oeroude, maar vergeten druivenrassen, weet Gaillac zich te onderscheiden met druiven als de Mauzac, de prachtig klinkende Loin de l’Oeuil, Ondenc, de Braucol, Duras.
Het moet gezegd worden, wij waren echter niet dadelijk fan van de Gaillac regio. In ieder geval niet van de wijnen die wij daar gedegusteerd hebben.
Wat ons wel kon bekoren is de stad Albi.
Deze stad gekenmerkt door de imposante kathedraal die je van ver ziet liggen. De Cathédral de Saint-Cecile is misschien de mooiste, maar zeker de grootste kathedraal van Frankrijk, van de wereld, waarin men in de 13e eeuw is beginnen te bouwen. Van buiten mag de kerk er dan wat kil uitzien, van binnen is hij rijk gedecoreerd, helemaal bedekt met schilderwerk. Doordat de kerk ten tijde van de Revolutie gespaard werd van grote plunderingen en vernielingen, is het interieur nog grotendeels zoals het vanaf de 15e eeuw was. Diverse mooie fresco’s en het indrukwekkende orgel laten een onuitwisbare indruk achter.
Albi staat sinds 2010 op de UNESCO erfgoedlijst. In de stad herken je nog de oude middeleeuwse stad met smalle straatjes, steegjes en pleintjes. Gelegen aan de Tarn, met ook weer die typerende, fotogenieke brug. Een aanrader om te bezoeken in ieder geval.
Cordes-sur-Ciel
Nog zo’n aanrader is Cordes-sur-Ciel. Dit stadje, met een geschiedenis die terug gaat naar de 13e eeuw, ligt op een heuvel en bevat tal van pittoreske oude straatjes. En gebouwd op een heuvel, dan betekent dit ook fantastische uitzochten op het omliggende landschap.
Gascogne (IGP)
In Gascogne, boven de Pyreneeën, liggen verschillende kleine wijnregio’s als Madiran en Bearn. Oeroud maar jarenlang vergeten. Er groeien verscheidene vergeten druiven waar de wijnmakers tegenwoordig goede droge en zoete wijnen van maken. Wij vinden hier vooral Tannat, Petit Manseng, Gors Manseng, Lauzet en Petit Courbu terug. De wijnen uit de Gascogne zijn tegenwoordig juist vanwege hun onderscheidende karakter en goede prijs-kwaliteit verhouding populair. De classificatie Côtes de Gascogne betreft een Vin de Pays geproduceerd in de Armagnacstreek. Om die reden zijn de voor Armagnac gebruikte druivensoorten ook terug te vinden in de tafelwijn: colombard, ugni blanc, gros manseng en hoe langer hoe meer ook sauvignon blanc en chardonnay.
De Gascogne ligt tussen de Garonne in het noorden, de Landes bossen in het westen en de Pyreneeën in het zuiden.
Wij bezochten Guillaman. Wij kenden hun witte wijn, als blend van de Colombard en de Ugni Blanc, een wijntje dat al langer in onze favorietenlijst voorkomt. Nu hadden we de gelegenheid Dominique en Stéphanie te ontmoeten. Zij worden regelmatig geselecteerd door de beroemdste wijn- en gastronomiegidsen en worden elk jaar bekroond op nationale wijnwedstrijden. Zij plukken de vruchten van hun gepassioneerde en rigoureuze inzet voor kwaliteit en innovatie, alsook hun aandacht voor duurzame ontwikkeling.
In 2017 werd Guillaman gecertifëerd als een niveau 3 high Environmenal Value (HVE) boerderij. Boeiend om hen hierover te horen vertellen – hun passie te zien.
Brumont
Alain Brumont is één van de allerberoemdste wijnmakers ter wereld. Brumont is een promotor van lokale druiven, een man die liefde heeft voor zijn wijnstokken, respect voor de natuur en het unieke terroir. In tussentijd mag hij zich de status “De Koning van de Madiran” toe-eigenen. Hij ging aan de slag met de Tannat druif, die optimaal gedijt in het Madiran terroir maar een lastig te temmen druif is. Hij maakte een nieuw soort Madiran, een rode wijn met kracht en een mooie gecompliceerde, sterke smaak. Het werd de nieuwe standaard waarmee hij de mogelijkheden met deze lastige Tannat liet zien. Het intomen van deze Tannat druif lukte hem op wijngaarden die er al 50 jaar verwaarloosd bij lagen. Waaronder die van zijn vader van Château Bouscassé. Hij liet de Tannat druiven op die gifvrije grond extra lang zonnen en dat maakte ze zachter dan ooit. Dit hadden we op voorhand opgezocht.
Ons bezoek was ietwat speciaal en we konden aanschuiven aan de lunch met verschillende groepen. Maar het moet gezegd worden, op zijn wijnen valt er niets op af te dingen. Deze zijn van top kwaliteit. Wij vonden hier zeker een mooie aanvulling aan ons aanbod van favorieten en hebben enkele dan ook in ons gamma opgenomen.
Armagnac
Zoals vermeld, ook de Armagnac is typerend voor deze regio. We hebben het dan ook niet nagelaten om ook hiervan een degustatie op te nemen in onze trip – wij kozen voor Chateau Millet.
De AOC Armagnac is weliswaar beperkt tot 3.700 hectare en produceert gemiddeld 13.500 hectoliter brandewijn per jaar, maar is veel groter en complexer omdat hij gewoonlijk drie wijnjaren onderscheidt. Ze vertegenwoordigen specifieke terroirs op het gebied van bodem, topografie en microklimaten, die de smaken van Armagnac diversifiëren.
Bas-Armagnac, vertegenwoordigt het grootste deel van de wijngaard en produceert lichte, delicate, fruitige en sterk gearomatiseerde armagnacs, de bekendste en meest verkochte armagnacs.
Armagnac-Ténazères, meer in het centrum van de wijngaard, biedt krachtigere, vollere en meer gestructureerde eaux de vie, die een sublimaat zullen hebben met de rijping (die gemakkelijk meerdere decennia kan duren). Tot slot is er de Haut-Armagnac met goed bewaarde distillatiegeheimen, die zijn mythe rond zeldzame en speciale armagnacs, die “Witte Armagnac” wordt genoemd vanwege de steile kalksteenhellingen waarop de wijnstokken worden geplant, in stand houdt.
Armagnac wordt op een iets andere methode bereid dan cognac. Armagnac wordt slechts één keer gedistilleerd, terwijl cognac twee maal en bij een lagere temperatuur gedistilleerd wordt. Na het stoken heeft cognac een alcoholpercentage van 70%, bij armagnac varieert dit naargelang de distillatiemethode (rond 50 %). Dat betekent dat armagnac een groter waterdeel heeft waarin zich de geur- en smaakstoffen bevinden. Invloeden van terroir, druif etc. zijn daardoor in armagnac groter. Beide dranken worden gerijpt op eikenhouten vaten. Armagnac rijpt sneller in het lokaal geoogste eikenhout, wat donkerder van kleur is. Cognac wordt gerijpt in eikenhout uit de bossen van Limousin.
Er worden voornamelijk vier cépages, druivensoorten gebruikt:
- Ugni Blanc (ook Trebbiano Toscano) genoemd, bekend om zijn zuurheid
- Baco Blanc, een hybride van de Folle Blanche en de Amerikaanse Noah, die de wijnbouwers opnieuw mogen gebruiken
- Colombard, floraal
- Folle Blanche, gevoelig voor ziektes.
Armagnac wordt net als cognac in verschillende leeftijdscategorieën ingedeeld:
- VS [Very Special] – minstens 2 jaar oud
- VSOP [Very Superior Old Pale] or Réserve – minstens 5 jaar oud
- XO, Napoléon, Extra, Vieille Réserve – minstens 6 jaar oud
- Hors d’age – minstens 10 jaar oud
Degusteren was hier wel echt met mate .
Steden
Wij hebben onze trip beëindigd met een kort bezoek aan Toulouse, de roze stad. Toulouse, gelegen in het hart van het Zuidwesten, doet haar naam van roze stad alle eer aan. De roze kleur van de bakstenen van haar gebouwen en woningen geeft het geheel een onmiskenbare charme.
Ook deze trip was een geslaagde, onderhoudende gezellige reis met leuke verblijven die ook zorgden voor een echt vakantiegevoel tussen de verschillende bezoeken door.
Au revoir